Otkrivena je neobična struktura u blizini mlade zvezde poznate kao WSB 52, koja se nalazi 441 svetlosnu godinu od nas, u pravcu sazvežđa Zmijonoša (Ophiuchus). Japanski astronomi su, analizirajući podatke sa teleskopa ALMA u Čileu, primetili ogromni mehurić gasa koji se širi svemirom – ali ono što je bilo zapanjujuće jeste da taj mehurić direktno udara u protoplanetarni disk oko mlade zvezde, menjajući njegov oblik!
Odakle potiče taj mehurić?
Zvezde se formiraju iz ogromnih oblaka gasa i prašine u svemiru. Tokom tog procesa, materijal koji se ne ugradi u zvezdu često biva izbačen u obliku snažnih mlazova koji se šire u suprotnim pravcima, duž ose rotacije diska. Istraživači su otkrili da je centar mehurića savršeno poravnat sa tom osom rotacije kod WSB 52, što gotovo isključuje mogućnost slučajnosti.
To ih je navelo na zaključak: sam mlaz mlade zvezde je udario u hladan gas u okolini, što je dovelo do naglog porasta pritiska – i do eksplozije! Mehurić koji se sada širi je upravo rezultat tog sudara, a udarni talas se sada obrušava na zvezdu i njen disk iz kojeg bi trebalo da se formiraju planete.
Zašto je ovo važno?
Ovo je prvi put da naučnici posmatraju ovakav povratni udar eksplozije na protoplanetarni disk. Prethodno su mehurići gasa viđani oko mladih zvezda, ali nikada ovako blizu da zapravo utiču na sam proces formiranja zvezda i planeta.
Ako su ovakvi događaji češći nego što mislimo, to znači da su mlade zvezde i njihovi planeti izloženi mnogo grubljem okruženju nego što smo ranije verovali.
Nauka iz svemira – veća od fikcije
Vođa tima, Masataka Aizava sa Univerziteta Ibaraki, kaže:
„U naučnoj fantastici često vidimo kako se eksplozija vraća na onoga ko ju je izazvao. Ovde vidimo da priroda može biti još intenzivnija. Shvatio sam još jednom koliko je svemir složeniji nego što možemo zamisliti.“
Šta dalje?
Ovo otkriće otvara nova pitanja: Kako ovakve eksplozije utiču na rađanje planeta? Da li su prepreka – ili možda čak deo procesa?
Jedno je sigurno – svemir je pun iznenađenja, a svaka nova opservacija pomera granice našeg razumevanja.
Izvor: The Astrophysical Journal
Teleskop: Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA)
Lokacija objekta: Zmijonoša (Ophiuchus), 441 svetlosnu godinu od Zemlje
